1820, φθινόπωρο.
Ως το 1819, η Φιλική Εταιρεία δεν αριθμούσε πάνω από χίλια μέλη. Η μεταφορά του κέντρου στην Κωνσταντινούπολη και το άνοιγμα προς το Μοριά πολλαπλασίασε τους εγγεγραμμένους κατά αρκετές φορές μέσα σε ένα χρόνο. Αυτό όμως είχε και τα κακά του. Ο πυρετός ανέβαινε, η αδημονία που γινόταν φανερή ξύπνησε τις υποψίες των Οθωμανών, ενώ τα νέα μέλη ήθελαν να ξέρουν ποιος είναι ο επικεφαλής της Ιδέας. Το κόλπο της Αόρατης Αρχής είχε πιάσει τόπο τα πέντε περασμένα χρόνια, αλλά οι τρεις ιδρυτές (Σκουφάς, Τσακάλωφ, Ξάνθος) δεν μπορούσαν να συνεχίζουν να διαχειρίζονται μια ακέφαλη μυστική οργάνωση. Κι επειδή επί χρόνια είχαν αφήσει να αιωρείται στην ατμόσφαιρα το όνομα του Καποδιστρία, με την υποτιθέμενη αρωγή του ίδιου του Τσάρου, σε αυτόν απευθύνθηκαν και του προσέφεραν την ηγεσία της Εταιρείας.
Ο Καποδίστριας είχε κάθε λόγο να αρνηθεί και ο αμέσως επόμενος υποψήφιος φάνηκε πολύ πιο πρόθυμος. Ο πρίγκηπας Αλέξανδρος Υψηλάντης ήταν στρατιωτικός – με την ηγεσία στα χέρια του, η Εταιρεία πέρασε σε άλλο καθεστώς : στην πολεμική προετοιμασία. Περισσότερο όμως τα ίδια τα γεγονότα καθόριζαν πλέον τις πράξεις.
Φθινόπωρο 1820 λοιπόν. Ο Υψηλάντης έχει αποφασίσει ότι η επανάσταση θα ξεκινήσει στις παραδουνάβιες ηγεμονίες. Η Μολδαβία και η Βλαχία τελούσαν υπό ιδιαίτερο καθεστώς ημιαυτονομίας. Ο σουλτάνος ήταν αναγκασμένος να διορίζει χριαστιανούς ηγεμόνες (από την τάξη των Φαναριωτών κατά κανόνα), ενώ δεν μπορούσε να εισβάλλει στην περιοχή χωρίς ρητή έγκριση του Τσάρου. Ο Υψηλάντης έλπιζε ότι αυτή η έγκριση θα καθυστερούσε τόσο, ώστε να του αφήσει αρκετό χρόνο να συγκεντρώσει δυνάμεις και να κατευθυνθεί προς νότον.
Το πράγμα πήγαινε από αναβολή σε αναβολή, καθώς η οργάνωση ήταν για κλάματα, χωρίς σχεδιασμό και κεντρική κατεύθυνση. Επειδή άλλη καθυστέρηση δεν χωρούσε, ο Υψηλάντης πέρασε βεβιασμένος τον Προύθο, το ποτάμι που χωρίζει τη Μολδαβία από τη Ρωσία, το Φεβρουάριο του 1821, συνοδευόμενος από επτά μόλις άτομα. Βασιζόταν στη στρατολόγηση του ντόπιου πληθυσμού και την υποστήριξη των τοπικών αρχόντων.
Την ίδια ώρα που πέρναγε το ποτάμι, είχε ήδη διαπράξει έγκλημα, μιας και δεν είχε ιδέα από τα παιχνίδια της διεθνούς διπλωματίας. Οι ηγέτες της Ιεράς Συμμαχίας συνεδρίαζαν και ανάμεσα στα θέματά τους ήταν οι νουθεσίες προς τον Τσάρο να μετριάσει την υποστήριξή του στα κινήματα των χριστιανών στη Βαλκανική. Με την πλάτη στον τοίχο, ο Τσάρος έμαθε το νέο κίνημα στη Μολδοβλαχία, επικεφαλής του οποίου ήταν ένας συνταγματάρχης του στρατού του, ο οποίος μάλιστα δεν δίστασε να διακηρύξει ότι δρα με την ανοχή και την υποστήριξη του Ρώσου αυτοκράτορα. Ο τσάρος Αλέξανδρος καταδίκασε απευθείας το κίνημα, αλλά εδώ μπαίνει στο παιχνίδι ο Καποδίστριας.
Ως υπουργός εξωτερικών του Τσάρου, ο μετέπειτα κυβερνήτης συνέταξε το καταγγελτικό διάταγμα του Αλεξάνδρου. Αντί λοιπόν της συνήθους πρακτικής της Ιεράς Συμμαχίας να καλείται σύμπραξη με τον θιγόμενο ηγεμόνα, ο Καποδίστριας καταδίκασε μεν το κίνημα, αλλά πέτυχε την ουδετερότητα των Δυνάμεων. Έτσι, έδωσε μια ευκαιρία στην επανάσταση να βλαστήσει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου